Trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo, kỹ thuật thiết kế câu lệnh đầu vào (prompt engineering) đã trở thành một kỹ năng quan trọng với mọi chuyên gia công nghệ thông tin. Một câu lệnh được thiết kế tốt không chỉ giúp AI hiểu chính xác yêu cầu mà còn tiết kiệm thời gian xử lý và tối ưu hiệu quả công việc. Dưới đây là 12 phương pháp và mẹo hay nhất mà chuyên gia khuyến nghị, kèm ví dụ thực tiễn trong lĩnh vực Công nghệ thông tin.
1. Hiểu rõ mục tiêu đầu ra
Trước khi nhập lệnh, hãy xác định rõ bạn cần gì từ AI. Không nên viết “Viết về Python”, nên yêu cầu “Viết tài liệu giới thiệu Python cho người mới học lập trình, dài khoảng 300 từ”.
2. Chọn định dạng yêu cầu phù hợp
Định dạng rõ ràng giúp AI trả lời đúng cấu trúc. Không nên hỏi “Trình bày các loại mô hình AI”, nên chỉ định “Trình bày trong bảng 3 cột: Tên mô hình – Mô tả – Ứng dụng”.
3. Yêu cầu rõ ràng, cụ thể
Tránh chung chung. Không nên: “Giải thích mạng máy tính”; nên: “Giải thích nguyên lý hoạt động của mạng LAN trong môi trường văn phòng nhỏ”.
4. Xác định độ dài prompt hợp lý
Thông tin quá ngắn dễ gây hiểu sai, quá dài dễ gây rối. Nên nêu rõ phạm vi, đối tượng và môi trường áp dụng.
5. Chia nhỏ nhiệm vụ phức tạp
Với yêu cầu lớn, hãy tách thành từng bước. Ví dụ, thay vì yêu cầu “Phân tích xu hướng AI và viết báo cáo chiến lược CNTT”, hãy chia thành “Phân tích xu hướng AI” rồi “Đề xuất chiến lược”.
6. Chọn từ ngữ cẩn thận
Dùng thuật ngữ chính xác, tránh mơ hồ.
Không nên: Viết tài liệu cài đặt phần mềm kiểu đơn giản thôi.
Nên: Viết hướng dẫn cài đặt Visual Studio Code với đầy đủ các bước và ảnh minh họa.
7. Đặt câu hỏi mở
Khuyến khích AI đưa ra phân tích sâu, thay vì câu trả lời Có/Không.
Không nên: "Cloud có tốt không?"Nên: "Cloud computing mang lại lợi ích gì và có rủi ro nào cần lưu ý khi áp dụng trong doanh nghiệp?"
8. Cung cấp bối cảnh
Cho biết đối tượng và mục đích sử dụng đầu ra. Ví dụ: “Giải thích API REST cho sinh viên năm nhất ngành CNTT, kèm ví dụ bằng Python Flask”.
9. Bao gồm ví dụ minh họa
Ví dụ giúp AI định hình phong cách và cấu trúc.
10. Xác định giới hạn độ dài đầu ra
Giúp kiểm soát dung lượng và đảm bảo súc tích.
Không nên: Tóm tắt hệ điều hành Linux.
Nên: Tóm tắt lịch sử phát triển hệ điều hành Linux trong 5 câu.
11. Tránh mâu thuẫn và mơ hồ
Giúp AI không bị bối rối bởi yêu cầu trái ngược.
Không nên: Viết báo cáo tóm tắt nhưng thật chi tiết.
Nên: Viết báo cáo tóm tắt tối đa 200 từ, tập trung vào 3 đặc điểm chính của mạng 5G.
12. Sử dụng dấu câu hợp lý
Phân tách rõ ràng các phần yêu cầu bằng dấu phẩy, ngoặc, xuống dòng… để AI hiểu chính xác từng mục.
Không nên: Liệt kê các ngôn ngữ lập trình frontend backend database.
Nên: Liệt kê: (1) Ngôn ngữ lập trình frontend, (2) Ngôn ngữ backend, (3) Hệ quản trị cơ sở dữ liệu.
Với 12 chiến thuật trên, các chuyên gia CNTT có thể khai thác tối đa sức mạnh của AI, biến nó thành một trợ lý thông minh và hiệu quả trong mọi dự án.
Việc luyện tập thường xuyên kỹ năng này sẽ giúp tạo ra những prompt chất lượng, từ đó mang lại kết quả tối ưu cho công việc.
Cô Lê Thụy Đoan Trang – Khoa CNTT – ĐT (dịch và tổng hợp)
Nguồn:https://www.techtarget.com/searchenterpriseai/tip/Prompt-engineering-tips-and-best-practices