Bạn đã từng nghe về một phần mềm khiến doanh nghiệp tiêu tốn hàng triệu đô la, mất 2 năm phát triển, nhưng cuối cùng lại bị loại bỏ chỉ vì “không đúng thứ khách hàng cần”? Hoặc một hệ thống vừa triển khai xong nhưng chẳng ai sử dụng vì giao diện quá rắc rối và lỗi liên tục xuất hiện? Nguyên nhân không phải là do các kỹ sư lập trình yếu kém. Vấn đề thường nằm ở chỗ dự án không được quản lý đúng cách.
Vậy, vai trò thật sự của quản lý dự án trong ngành IT là gì? Chúng ta cùng tìm hiểu qua những phân tích dưới đây.
1. Vai trò của quản lý dự án
- Đảm bảo dự án hoàn thành đúng thời hạn, ngân sách, chất lượng và kỳ vọng khách hàng.
- Giúp giảm rủi ro, nâng cao hiệu suất làm việc nhóm.
- Tối ưu hóa nguồn lực và nâng cao hiệu quả làm việc nhóm
.jpg)
Hình 1: Một số thử thách trong Quản lý dự án
2. Các thành phần cơ bản của một dự án
Một dự án công nghệ thông tin không chỉ là chuyện của lập trình viên hay người quản lý. Để vận hành hiệu quả, dự án cần có sự phối hợp của nhiều thành phần chính, bao gồm:
1. Con người: Là yếu tố trung tâm – bao gồm quản lý dự án (PM), lập trình viên (Dev), kiểm thử (Tester), phân tích nghiệp vụ (BA), khách hàng và các bên liên quan.
2. Quy trình: Là cách dự án được tổ chức và thực hiện – có thể là Waterfall, Agile, Scrum hoặc kết hợp nhiều mô hình.
3. Tài nguyên: Bao gồm thời gian, ngân sách, công cụ phần mềm, thiết bị và hạ tầng kỹ thuật cần thiết để triển khai dự án.
4. Công nghệ: Là nền tảng kỹ thuật sử dụng trong dự án – như ngôn ngữ lập trình, framework, hệ quản trị cơ sở dữ liệu, môi trường phát triển,...
5. Sản phẩm & tài liệu: Kết quả đầu ra của dự án – bao gồm phần mềm, tài liệu kỹ thuật, hướng dẫn sử dụng, báo cáo và hồ sơ triển khai.
Mỗi thành phần giữ một vai trò riêng nhưng có mối liên kết chặt chẽ. Sự phối hợp nhịp nhàng, hiệu quả giữa các thành phần này chính là nền tảng để dự án đi đến thành công.
3. Đội ngũ nhân sự của nhóm phát triển dự án phần mềm
Dưới đây là đội ngũ nhân sự chủ chốt thường có mặt trong hầu hết các dự án CNTT:
- Product Owner / Client: Là người đại diện cho khách hàng, định hướng sản phẩm, tài trợ dự án và tham gia đánh giá, phản hồi kết quả theo từng giai đoạn.
- Project Manager (PM): Chịu trách nhiệm điều phối tổng thể dự án, gồm lập kế hoạch, theo dõi tiến độ, quản lý rủi ro và đảm bảo mọi hoạt động đi đúng mục tiêu.
- Business Analyst (BA): Là cầu nối giữa khách hàng và nhóm kỹ thuật, phụ trách thu thập, phân tích yêu cầu từ khách hàng và chuyển hóa chúng thành các tài liệu kỹ thuật để đội ngũ phát triển thực hiện.
- System Architect: Thiết kế cấu trúc tổng thể của hệ thống, đảm bảo tính ổn định, bảo mật và khả năng mở rộng.
- User Experience (UX Designer): Tập trung vào việc nghiên cứu và thiết kế trải nghiệm tổng thể của người dùng khi tương tác với sản phẩm
- User Interface (UI Designer): Thiết kế bố cục, màu sắc, font chữ và các yếu tố trực quan khác của giao diện sản phẩm
- Developer / Programmer: Thiết kế, xây dựng và triển khai các chức năng của hệ thống theo yêu cầu kỹ thuật đã được xác định. Có thể bao gồm Frontend Developer, Backend Developer, Fullstack Developer
- QA/ QC/ Tester: Kiểm thử phần mềm, phát hiện lỗi và đảm bảo sản phẩm đạt chất lượng trước khi bàn giao.
.jpg)
Hình 2: Các vị trí phổ biến trong dự án CNTT
Dù hiểu rõ vai trò của quản lý dự án hay sở hữu đội ngũ giỏi, một dự án phần mềm vẫn có thể đi chệch hướng nếu thiếu quy trình triển khai rõ ràng. Việc mỗi thành viên nắm rõ công việc của mình là điều kiện cần, nhưng điều kiện thực sự quyết định là khả năng họ hiểu khi nào và theo giai đoạn nào để phối hợp nhịp nhàng.
Đó là lý do vì sao vòng đời dự án và mô hình quản lý đóng vai trò thiết yếu – giúp tổ chức công việc khoa học, kiểm soát chặt chẽ tiến độ, và đảm bảo mọi bước đi đều hướng đến thành công chung của dự án.
Cô Hà Mỹ Trinh – Khoa CNTT – ĐT (Nguồn: Tổng hợp trên Internet)